اثر مکمل سلنیوم آلی و معدنی بر خصوصیات شیر تولیدی و مقادیر سلنیوم، مس، روی و آهن بزهای مرغز و بزغاله های آنها

این مطالعه به منظور تعیین اثر منابع مختلف سلنیوم طی دوره خشکی در بز های مرغز بر غلظت سلنیوم، مس، آهن، روی و igg سرم و آغوز بز ها ، بزغاله ها (بلافاصله بعد از تولد و یک هفتگی)، وزن تولد بزغاله ها تا چهار هفتگی و تولید آغوز در سه روز اول و تولید شیر تا هفته چهارم در بزها انجام شد. آزمایش با استفاده از 30 رأس بز مرغز که در یک طرح بلوک کاملا تصادفی که بلوک بر اساس وزن بزها انجام شد. در 3 گروه 10 رأسی تقسیم شدند، اجرا شد. به گروه شاهد هیچ گونه مکملی دریافت نکردند و تنها جیره پایه که حاوی mg se kg-1 dm 11/0 دریافت کردند. یکی از تیمارهای آزمایشی 3/0 میلی گرم سلنیوم به ازای هر راس در روز به شکل سلنو متیونین و دیگر تیمار آزمایشی نیز به همین مقدار سلنیوم به شکل سدیم سلنیت دریافت کردند. سه هفته قبل از زایش و روز زایش از بزها خون گیری به عمل آمد. از بزغاله ها نیز در روز زایش و یک هفته بعد از زایش از سیاهرگ وداج خون گیری به عمل آمد. نمونه های خون، جهت تهیه سرم به مدت 15 دقیقه در 3000 دور در دقیقه سانتریفوژ شدند. از روش الایزا جهت تعیین غلظتigg و با استفاده از دستگاه icp-oes غلظت سلنیوم، مس، آهن، روی اندازه گیری شد. وزن تولد بزغاله ها تا چهار هفتگی و تولید آغوز در سه روز اول و تولید شیر تا هفته چهارم در بزها ثبت و مورد آنالیز آماری قرارگرفت. بین وزن تولد، وزن تولد بزغاله ها تا چهار هفتگی و تولید آغوز در سه روز اول و تولید شیر تا هفته چهارم در بزها تفاوت معنی داری از نظر آماری مشاهده نشد، در بین گروهها تفاوت معنی داری در غلظت igg سرم بز ها، غلظت igg آغوز و همچنین غلظت igg سرم بزغاله ها وجود نداشت (05/0< p). غلظت سلنیوم سرم بز ها قبل از زایش تقریباً مشابه بود، اما روز زایش غلظت سلنیوم در سرم بز هایی که مکمل دریافت کرده بودند بالاتر بود و از نظر آماری اختلاف بین گروه شاهد و تیمارهای آزمایشی معنی دار بود(05/0> p). نتایج بدست آمده از این آزمایش نشان داد که غلظت سلنیوم سرم در بزهای دریافت کننده مکمل در مقایسه با تیمار شاهد افزایش معنی داری داشت(05/0> p). همچنین غلظت سلنیوم سرم بزغاله در هنگام زایش و غلظت سلنیوم آغوز گروه آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد افزایش معنی داری داشت(05/0> p). هم زمان غلظت مس سرم بزهای دریافت کننده سلنیوم افزایش داشت اما مقدار روی در سرم بزها و بزغاله ها و آغوز کاهش یافت. به نظر می رسد یک افزایش در غلظت مس سرم بزهای دریافت کننده سلنیوم در اواخر آبستنی رخ می دهد و نسبت روی به مس را تغییر می دهد که به علت کاهش مقدار روی می باشد. غلظت غلظت سرمی سلنیوم، مس، آهن، روی در بزغاله های تازه متولد شده افزایش و غلظت سرمی روی کاهش داشت. اما تفاوت معنی داری در بین منابع مختلف سلنیوم وجود نداشت. احتمالل یک همبستگی مثبت بین سلنیوم،مس و آهن و همبستگی منفی بین سلنیوم و روی در هنگام زایش وجود دارد. اگرچه تفاوت معنی داری بین منابع مختلف سلنیوم دیده نشد اما سلنومتیونین کارایی بهتری نسبت سدیم سلنیت داشت.